واژه Eutrophication ، از واژه‌ای یونانی گرفته شده است: Eutrophic؛ که به معنی مغذی‌شدن است.
از اوتریفیکاسیون برای توصیف مواد مغذی آب‌های طبیعی استفاده می شود. یکی از جدی‌ترین تهدیدهای زیست محیطی اکوسیستم‌های آبی، پدیده پرغذایی دریاچه یا اوتریفیکاسیون است که فقط در دریاچه‌ها، خلیج‌ها، حوضچه های تثبیت و بعضی اوقات در رودخانه هایی که با سرعت کم در حرکت هستند، رخ می‌دهد. زمانی که مواد آلی و یا روانآب سطحی حاوی نیترات و فسفات در پیکره آبی وارد می‌شود، پدیده اوتریفیکاسیون یا مغذی‌شدن اتفاق می‌افتد که به طور مستقیم رشد جلبکها و دیگر گیاهان آبزی را کنترل می‌کند. به بیان ساده‌تر اوتریفیکاسیون یک عکس‌العمل بیولوژیکی است که در پاسخ به ازدیاد ورود مواد مغذی به منابع آبی صورت می‌گیرد. بار اضافه مواد مغذی در سیستم های آبی می‌تواند منجر به افزایش تولید شده و هر چند وقت یک بار باعث ایجاد شکوفایی سمی بسیار زیاد آلگ ها و سبب کمبود اکسیژن در مناطق وسیع گردد که این مسئله می‌تواند حیات آبزیان را که به اکسیژن محلول در آب وابسته هستند را از بین ببرد.
چهار فاکتور اصلی در این پدیده نقش دارند که شامل نیتروژن، فسفر، نور خورشید و گاز کربنیک است. وارد ساختن آب تمیز با دبی بالا به منابع آبی آلوده به مواد مغذی و مواد آلی در ابتدای ورود این مواد به منظور کاهش زمان ماندن آب و خروج سریعتر مواد مغذی و رقیق شدن آنها نیز به‌عنوان یک راه برای پیشگیری از اوتریفیکاسیون مد نظر باید قرار گیرد که برای مخازن پشت سد و دریاچه های کوچک کاربردی است.
از مهم‌ترین اثرات اکولوژیک مخرب اوتریفیکاسیون می توان به: کاهش شفافیت آب، پوشش جلبک دریایی فرصت طلب، افزایش زیست توده فیتوپلانکتون‌ها، تغییر در گونه‌های ماکروفیتپ، مشکلات تصفیه آب، ایجاد شکوفایی زوپلانکتونی، افزایش گونه‌های سمی فیتوپلانکتون، کاهش عبور نور خورشید، مرگ ماهی‌ها و… اشاره کرد.
یکی از راه‌های پیشگیری از اوتریفیکاسیون، کاهش دفع فسفر به محیط زیست است. چندین رویکرد برای بهبود فراهمی زیستی فسفر برای گیاهان، حیوانات و کاهش آلودگی فسفر وجود دارد. این رویکردها شامل افزودن آنزیم فیتاز به خوراک دام، خیساندن خوراک در آب، پرورش گونه های گیاهی با اسید فیتیک کمتر، گیاهان مهندسی شده با آنزیم فیتاز، حل شدن فیتات خاک توسط میکروارگانیسم یکی دیگر از راهبردهای حل شدن فسفر در خاک است.
منابع:
- https://civilica.com/doc/1237104
- Reddy, C. S., Kim, S. C., & Kaul, T. (2017). Genetically modified phytase crops role in sustainable plant and animal nutrition and ecological development: a review. 3 Biotech, 7(3), 195. https://doi.org/10.1007/s13205-017-0797-3