چرا اوتریفیکاسیون ، یک تهدید جدی زیست محیطی است؟!

اوتریفیکاسیون چیست و چه کاربردی دارد؟

واژهEutrophication  از واژه‌ای یونانی گرفته شده است

Eutrophic به معنی مغذی شدن است.

از اوتریفیکاسیون برای توصیف مواد مغذی آب‌های طبیعی استفاده می شود. یکی از جدی‌ترین تهدیدهای زیست محیطی اکوسیستم‌های آبی، پدیده پرغذایی دریاچه یا اوتریفیکاسیون است که فقط در دریاچه‌ها، خلیج‌ها، حوضچه‌های تثبیت و گاهی اوقات در رودخانه‌هایی که سرعت آب کم است، رخ می‌دهد. زمانی که مواد آلی و یا روان‌آب سطحی، حاوی نیترات و فسفات، در پیکره آبی وارد می‌شود، پدیده اوتریفیکاسیون یا مغذی‌شدن اتفاق می‌افتد که به طور مستقیم رشد جلبک‌ها و دیگر گیاهان آبزی را کنترل می‌کند. به بیان ساده‌تر اوتریفیکاسیون یک عکس‌العمل بیولوژیکی است که در پاسخ به ازدیاد ورود مواد مغذی به منابع آبی صورت می‌گیرد.
بار اضافه مواد مغذی در سیستم‌های آبی می‌تواند منجر به افزایش تولید شده و هر چند وقت یک بار باعث ایجاد شکوفایی سمی بسیار زیاد آلگ‌ها و سبب کمبود اکسیژن گردد که این مسئله می‌تواند حیات آبزیان را که به اکسیژن محلول در آب وابسته هستند را به‌خطر بیاندازد.

فاکتورهای اصلی اوتریفیکاسیون

چهار فاکتور اصلی در این پدیده نقش دارند که شامل نیتروژن، فسفر، نور خورشید و گاز کربنیک است. وارد کردن آب تمیز با دبی بالا به منابع آبی آلوده به مواد مغذی و مواد آلی در ابتدای ورود این مواد، به منظور کاهش زمان ماندن آب و خروج سریعتر مواد مغذی و رقیق شدن آن‌ها نیز به‌عنوان یک راه برای پیشگیری از اوتریفیکاسیون باید مد نظر قرار گیرد، این روش برای مخازن پشت سد و دریاچه‌های کوچک کاربردی است.

از مهم‌ترین اثرات اکولوژیک مخرب اوتریفیکاسیون می‌توان به:

1. کاهش شفافیت آب
2. پوشش جلبک دریایی فرصت‌طلب
3. افزایش زیست ‌توده فیتوپلانکتون‌ها
4. تغییر در گونه‌های ماکروفیتپ
5. مشکلات تصفیه آب
6. ایجاد شکوفایی زوپلانکتونی
7. افزایش گونه‌های سمی فیتوپلانکتون
8. کاهش عبور نور خورشید
9. مرگ ماهی‌ ها

و… اشاره کرد.

یکی از راه‌های پیشگیری از اوتریفیکاسیون، کاهش دفع فسفر به محیط‌ زیست است. چندین رویکرد برای بهبود فراهمی زیستی فسفر برای گیاهان، حیوانات و کاهش آلودگی فسفر وجود دارد. افزودن آنزیم فیتاز به خوراک دام، خیساندن خوراک در آب، پرورش گونه‌های گیاهی با اسید فیتیک کمتر، گیاهان مهندسی شده با آنزیم فیتاز، حل شدن فیتات خاک توسط میکروارگانیسم، از راهبردهای حل شدن فسفر در خاک است.

منابع:

۱-https://civilica.com/doc/1237104/

2- Reddy, C. S., Kim, S. C., & Kaul, T. (2017). Genetically modified phytase crops role in sustainable plant and animal nutrition and ecological development: a review. 3 Biotech, 7(3), 195. https://doi.org/10.1007/s13205-017-0797-3

بایولوئنس تولید کننده آنزیم و پروبیوتیک در ایران